"სასირცხვილო" წიგნები (გესტ–პოსტი)

სანამ ხალხი გატაცებით ყიდულობს 50 წიგნის ტომეულს, რომელიც აუცილებლად უნდა წაიკითხო, დარჩენილი ნაწილი მათი არქონის გამო არასასიამოვნო მდგომარეობაში ვარდება. ნუთუ მართლა სირცხვილია არ გვქონდეს წაკითხული წიგნი, რომელიც “აღიარებულია” და მის ნაცვლად იმას კითხულობდე, რომლის წაკითხვაც არ არის სავალდებულო “სანამ ცოცხალი” ხარ?

მოკლედ ამ თემის ირგვლივ, ერთმა საინტერესო და ჭკვიანმა ადამიანმა ჩემ ბლოგს გესტ–პოსტი უსახსოვრა, სადაც მის შეხედულებას გაეცნობით “სასირცხვილო” წიგნების შესახებ.

ორჰან ფამუქი 2006 წელს ნობელის პრემიის გადაცემის ცერემონიალზე წარმოთქმულ სიტყვაში, „მამაჩემის ჩემოდანი“ ამბობს: „მამას დიდი ბიბლიოთეკა ჰქონდა, სადაც ათასობით წიგნი ინახებოდა. ზოგი სერიოზული, ზოგი გასართობი, იოლად საკითხავი, ზოგი კლასიკა, ზოგიერთი კი ისეთი, მსოფლიო რომ ვერასოდეს იტყვის უარს.“

ჩვენთან ბოლო კატეგორიის წიგნებს „სასირცხვილოს“ ეძახიან, აი, სახელწოდების გაგონების მერე რომ გეუბნებიან, „უი, არ წაგიკითხავს? სირცხვილია გოგო“ ცხვირს იბზუებენ და შენს ინტელექტუალურ დონეს იქვე განგისაზღვრავენ.

ჩვენთან ადამიანებს რამდენიმე ზედაპირული კითხვით აფასებენ, მაგალითად ასეთით „ბოლოს რა წიგნი წაიკითხე?“ პასუხად თუ ზაზა ბურჭულაძის „adibas” -ს მიიღებენ, ირონიული გამოხედვა არ დააყოვნებს. მერე რა, თუ მანამდე ბევრი რამ წაგიკითხავს როგორც ქართული, ისე უცხოური ლიტერატურიდან. ამ კითხვის არსი საერთოდ არ მესმის, რა მნიშვნელობა აქვს, ბოლო რა იყო.
მე თუ მკითხავთ, სასირცხვილო საერთოდ არაფერია. მკითხველი ავტორიტეტების გავლენას ისედაც განიცდის, როდესაც ნაწარმოები მსოფლიოს მასშტაბით პოპულარული ხდება, შენც გიჩნდება ინტერესი მის მიმართ და ცდილობ გაიგო, რა არის მასში ისეთი, რამაც ათასობით ადამიანი აღაფრთოვანა.

როცა ლიტერატურული გემოვნება ჯერ კიდევ ჩამოუყალიბებელია, გიჭირს აღიარებულ მწერალზე თქვა, რომ არ მოგეწონა, ვერ გაიგე. სოციალური გავლენები დიდ როლს თამაშობს და გეშინია, ვინმეს თვალში უვიცი არ გამოჩნდე.

არადა სანამ გაერკვევი რა მიმართულება, რა ჟანრი, რა სტილი მოგწონს, მანამდე ყველანაირი შემოგეკითხება. მაია ჭელიძის მერე ცვაიგს რომ წაიკითხავ შემდეგ მიხვდები, რომელი გირჩევია.

ვამბობ ხოლმე, რომ დიდი მნიშვნელობა აქვს როდის, რა გარემოში, როგორი განწყობით იწყებ წიგნის კითხვას. მერე რა, რომ კორტასარის „კლასობანა“ ძალიან არ მომეწონა. მხოლოდ სიუჟეტისთვის თვალის მიდევნებას, სულ არ წავიკითხო ის სჯობს. ერთხელაც ჩავუვლი გვერდზე და მივხვდები, რომ აი, ახლა მინდა მისი წაკითხვა. ხოდა მივატოვე.

რადგან წიგნის აღქმა და განცდა ინდივიდუალურია, სხვებისთვის სულელეურ წიგნშიც კი შესაძლებელია ისეთი ჩემეული ვიპოვო, ისე ჩამითრიოს და იმოქმედოს, თვითონაც გამიკვირდეს. მერე რა, თუ ამ ჩემს განცდებს სხვა ვერ გაიგებს, ირონიულად შემომხედავს და უწიგნურს მიწოდებს. წიგნის ჩემია, ჩემი ემოცია და განცდებია და სულ არ მაინტერესებს სხვები რას იტყვიან. როცა მომეხალისება ბულვარულ რომანს წავიკითხავ, ტვინის გაჭყლეტისთვის ჩახლართულ დეტექტივს ჩავუჯდები, სააზროვნოდ იმ წიგნებს ვიპოვი, პიროვნების შეცნობაში რომ მეხმარება, სამუშაო საათების მერე კი ცხოვრებისეულს ჩავუღრმავდები.

როცა წიგნს ვიღებ, გვერდით სასუსნავს ვიდებ, ყურსასმენებს ვიკეთებ, მთლიანად იქ შევდივარ. ის ჩემი სამყაროა, სადაც გამზადებული რეცეპტები „ძალიან კარგია“, „სისულელეა“ არ არსებობს. ლიტერატურული გემოვნების დახვეწასთან ერთად ეს სამყარო სულ უფრო მრავალფეროვანი ხდება.

შეგიძლიათ მიწოდოთ უვიცი, მე ბევრი წიგნი მაქვს წასაკითხი.

ინფორმაცია ავტორზე

e-mail: n_dzvelishvili@yahoo.com
BLOG: www.mkitxveli.wordpress.com